İcra İflas Hukukuna Hakim Olan ilkeler ve Süreler - Vize Notları

Medeni yargılmadaki klasik dava maksimlerinden olan tasarrruf ilkesi icra hukukunda da geçerlidir.

    Tasararuf ilkesi; resen davanın açılmaması tarafların açması durumudur. Yani takip alacaklının talebi ile başlar alacaklı takipten vazgeçebilir, takibi zaman aşımına uğramadıkça geciktirebilir. Doktrindeki hakim düşünce icra ile yargılama hukukunun farklı olduğu, icra hukukunda yargılama değil daha ziyade bir faliyette bulunulduğudur.

Ancak cebri icrada bir kazai muhakemedir. Bu bağlamda dava malzemesinin taraflarca getirilmesi ilkeside cebri icrada sınırlı biçimde uygulanabilir. Icra hukukunun kendine özgü yapısından şu ilkeler ortaya çıkmıştır

   1)   şekle bağlılık

   2)   orantılı paylaşma ilkesi veya öncelik ilkesi

   3)   İcra hukuku, idare hukuku kaynaklı ölçülülük ilkesini de kullanmaktadır.

Icra hukukunda medeni yargılama hukukunda olduğu gibi maddi haklar somutlaştırılmaktadır. İcra işlemleri yapılırken hukuk devleti ilkesi, eşitlik ilkesi ve sosyal devlet ilkesinin yanında temel haklar da dikkate alınmalıdır. Özellikle mülkiyet ve şahsiyet hakları gibi temel haklar konusundaki en önemli metinler AIHS ve Avrupa sosyal şartıdır. Türkiye bunlara taraf olmuştur.

Avrupa sosyal şartı icra ve iflas açısından değerlendirildiğinde:

   1)   Herkesin özgürce edinebildigi bir isle yaşamı sağlama fırsatına sahip olması

   2)   Çalışanın onurlu yaşama hakkı

   3)   Çalışanın işverenin azce düşmesi halinde alacak taleplerinin korunması hakkında sahip olması 

   4)   Herkesin konup edinme hakkına sahip olması

   5)   Ailenin tam gelişmesini saglamaya yönelik yine çocuklarında uygun sosyal, hukuki ve ekonomi korunma hakkı

İcra hukunu insan hakları açısından degerlendirirsek:

   1)   Insan onuru bakımında haczedilemezlik

   2)   Eşler arasında takip yasağı esası, -aileyi koruma amacıyla-

   3)   3. Bir kişi hacre giriştiginde alacaklı eşin hacze imtiyazlı iştirak imkanın tanınması

   4)   Borçlunun mülkiyet hakkının korunması bakımında karşılama prensibi

   5)   Hacizde tertip ilkesi  md: 85

   6)   AIHS’nin şahsiyetin korunmasına ilişkin ek protokolünün birinci maddesine gore: hiçkimsenin akdi hükümlülüklerini yerine getirmemesinden dolayı hürriyetinin kısıtlanamayacagı hükmünü içermektedir.  4709 sayılı kanun değişikliği ile bu esas madde 9’a eklenen 8. Fıkra ile intikal ettirilmiştir.

Mal beyanında bulunmama suçu, yasal bir yükümlülüğün mazeretsiz olarak yerine getirilmemesinden kaynaklanmaktadır. Bu suç ile korunmak istenen hukuki yarar; borcun ödenmesi değil yasa hukmune uyulmasına sağlanması suretiyle cebri icranın etkin bir şekilde yürütülmesinin sağlanmasına ilişkin kamu otoritesidir. Bu suç söşlemeden kaynaklanan bir hukumlülüğün yerine getirilmesi ile ilgili bulunmadığından Anayasanın 38. Maddesinde yani yukarıda bahsedilen yasak kapsamında degerlendirilmez.

    ·   İcra takip işlemi nedir, unsurları nelerdir?

·      Tatil ve talik nedir? Önemli…

Istisnai olarak 3.Kişiler de taraf olarak yer alabilirler;

a.     Mal ortaklığı rejiminde, borçlunun eşi

b.     Borçlu için malını rehneden veya rehnedilmiş bir malı iktisap eden 3. Şahıs

·      m.43/2 önemli

 #11 SÜRELER

 Ø  SINAVDA SÜRELERİ YAZARKEN, “7 GÜN” değil, “ÖDEME EMRİNİN TEBLİĞİNDEN İTİBAREN 7 GÜN” YAZ !

Icra hukukunda süreler, bir yandan takibin kısa sürede yapılmasını da sağlar. Süreler emredicidir ve sözleşmeyle değiştirilemez. Borçlu, yararına konulmuş bir süreden yararlanma hakkından vazgeçebilir. Ancak bu, üçüncü kişilere etki etmez. Sürelerin nasıl hesaplanacağı İİK m19’da gösterilmiştir.

Süreler çeşitli biçimlerde tasnif olmaktadır. Isviçre’de yapılan bir tasnife göre süreler kanuni ve takdiri olmak üzere 2’ye ayrılır. Takdiri süre, bir kusur olmadan kaçırılmış ise, eski hale getirme istenebilir. Kanuni sürede bu durum ancak süre takip hukukuna ilişkinse mümkündür.

Maddi hukuka ilişkin zamanaşımı ve hak düşürücü süreler bakımından eski hale getirme istenemez.

Takip Hukuku Süreleri

Bu süreler kendi içinde; Hak düşürücü süre, Düşünme süresi, Düzenleyici süre, Bir hukuki durumu gösteren süreler Olmak üzere 4’e ayrılabilir.

à Hak düşürücü süre: Muhatabı taraflar ve üçüncü kişilerdir. Belli süre içinde yapılması gerekir. Süreye uyulmamasının sonucu, derdest takipte hakkın düşmesidir. Isviçre hukuku’nda kısa süreler için eski hale getirme söz konusudur. Türk hukukunda gecikmiş itiraz yolu tanınmıştır.

Örnek; Ödeme emrinin tebliğinden itibaren 7 gün içinde borçluya tanınan ödeme emrine itiraz süresi, alacaklının haciz yada iflas talebi için tanınan 1 yıllık süre, 7 günlük şikayet süresi vb. Hak düşürücüdür.

à Düşünme Süresi: Muhatabı taraflar veya icra organlarıdır. Işlemin belirli bir süre geçmeden yapılmaması emrolunur. Süreye riayet edilmemesi, süre kamu yararına konulmamışsa işlemin iptal edilebilirliği sonucunu doğurur.

Örnek; Alacaklı ödeme emrindeki müddet geçtikten sonra veya borçlu itiraz etmişse itiraz kaldırıldıktan sonra haciz konulmasını isteyebilir.

à Düzenleyici  Süre: Muhatabı icra organlarıdır. Işlem bu süre içinde yapılmalıdır. Yapılmazsa ilgili şikayet edebilir. Bu durum, disiplin ve tazminat sorumluluğu doğurabilir.

Örnek; İİK m256’daki icranın tasfiyesi, icradan itibaren 6 ay içinde yapılmalıdır.

à Durum Bildiren Süreler: Belirli bir muhatabı yoktur. Ne uzatılabilir, ne de eski hale iade edilebilir. Sadece belirli bir zaman diliminde belirli bir hukuki durumun cari olduğunu belirlerler.

Örnek; Ticareti terk eden kimsenin, 1 yıl süreyle daha iflas yoluyla takip olunabileceği kuralı, m278 vd.’daki iptal davalarındaki şüpheli dönem; ki bu dönem m279/1’e göre hacizden veya acizden veya iflasın açılmasından evvelki 1 yıldır.

Maddi Hukukta, İİK, maddi hukuka ilişkin olarak zamanaşımı süresi (örneğin m7’deki devlete karşı tazminat davasında 1 ve 10 yıllık süre) ve hak düşürücü süreler (m.72’deki istidat davasındaki 1 yıllık süre, iptal davasında 5 yıllık süre) içermektedir.

à Borçluya Tanınan Toparlanma Zamanı: Belirli bir zaman diliminde icra takip işlemi yapılması İİK m51 uyarınca yasaktır. Borçlunun bu zaman zarfında maddi ve manevi açıdan toparlanmasına izin verilir. Bu zamanlar talik ve tatillerdir. Toparlanma zamanı, sürelerin işleyişini engellemez. Sadece bu zaman dilimi hesaba katılmaz.

icra iflas hukuku öğrenmenin faydaları,
adam 7 günlük itiraz süresini kaçırmış ve haciz işlemi başlatılmış. yazık :/